Podejście Alexandra Lowena – psychologia, która zaczyna się w ciele
Alexander Lowen stworzył kierunek psychoterapii zwany bioenergetyką. To podejście oparte na założeniu, że emocje są zapisane w ciele, a mechanizmy obronne manifestują się jako napięcia mięśniowe, sposób oddychania i postawa ciała. Lowen uważał, że aby zmienić psychikę, trzeba pracować również z ciałem – inaczej terapia jest niepełna.
Ciało jako mapa emocji
Lowen wychodził z założenia, że ciało nigdy nie kłamie.
To, jak stoimy, chodzimy, oddychamy i napinamy mięśnie, odzwierciedla naszą historię emocjonalną. Chroniczne napięcia traktował jako „pancerz”, który powstaje w wyniku:
- tłumienia emocji,
- braku poczucia bezpieczeństwa,
- wczesnych urazów psychicznych,
- kontroli i nadmiernych wymagań wobec siebie.
Według Lowena dopóki pancerz nie zostanie rozluźniony, człowiek nie ma dostępu do pełni uczuć, spontaniczności i witalności.
Podstawy bioenergetyki
Lowen łączył psychoterapię rozmową z ćwiczeniami ciała. Najważniejsze elementy tego podejścia to:
1. Praca z oddechem – Oddychanie powinno być pełne, swobodne i płynne. Zablokowany oddech oznacza zablokowane emocje.
2. Uziemienie (grounding) – To charakterystyczne ćwiczenie Lowena polegające na świadomym staniu na lekko ugiętych nogach i pogłębionym oddychaniu. Uziemienie przywraca kontakt z ciałem, stabilizuje i uspokaja układ nerwowy.
3. Rozluźnianie napięć
Napięcia w ciele są traktowane jako obrona. Bioenergetyka wykorzystuje:
- drżenie mięśni (shaking),
- pozycję łuku,
- wygięcia kręgosłupa,
- pracę z głosem,
- odblokowanie przepony.
Celem nie jest wysiłek, lecz dotarcie do miejsca, gdzie ciało przestaje chronić, a zaczyna czuć.
4. Zwiększanie witalności – Lowen uważał, że o zdrowiu świadczy energetyczność, spontaniczność i zdolność do przeżywania przyjemności. Praca z ciałem ma otworzyć dostęp do tej witalności.
Na czym polega terapia w podejściu Lowena?
Sesje obejmują zarówno rozmowę, jak i wykonywanie ćwiczeń angażujących ciało. Terapeuta obserwuje:
- napięcia mięśniowe,
- sposób oddychania,
- postawę ciała,
- blokady ruchowe,
- reakcje emocjonalne.
Celem jest dotarcie do pierwotnych źródeł stresu, lęku czy zablokowanych emocji poprzez pracę na poziomie cielesnym, a nie wyłącznie intelektualnym.
Bioenergetyka pomaga osobom, które:
- czują chroniczne napięcie,
- mają wrażenie „odcięcia” od ciała,
- mają trudność z wyrażaniem emocji,
- zmagają się z lękiem i stresem,
- przeżywają spadek energii i brak witalności.
Dlaczego podejście Lowena wróciło do popularności?
Lowen skupiał się na tym, co dziś staje się podstawą współczesnej psychologii: regulacji układu nerwowego, świadomości ciała i pracy z napięciami. Jego teoria jest prosta, praktyczna i daje efekty, które można poczuć natychmiast.
W czasach przewlekłego stresu i przebodźcowania jego podejście jest wyjątkowo aktualne: zamiast analizować bez końca — wraca się do fundamentu, czyli ciała.
Podejście Alexandra Lowena opiera się na jedności ciała i psychiki.
Bioenergetyka pomaga uwolnić emocje zapisane w napięciach i przywraca naturalną witalność. To metoda, która nie zatrzymuje się na poziomie rozmowy — działa tam, gdzie emocje naprawdę się przechowują: w ciele.